Download hier het position paper ‘Van energiecoöperatie naar energiegemeenschap’.
Energiegemeenschappen officieel erkend als nieuwe speler op de energiemarkt
20 januari 2025
- Energiegemeenschappen
- Energiehub
- Energiemarkt
- local4local
Op 10 december 2024 heeft de Eerste Kamer de nieuwe Energiewet aangenomen, een belangrijke mijlpaal in de Nederlandse energietransitie. De wet introduceert energiegemeenschappen als formele spelers op de energiemarkt. Hiermee sluit Nederland aan bij Europese richtlijnen, zoals vastgelegd in het Clean Energy Package van 2018. Deze erkenning biedt Nederlandse energiecoöperaties een juridisch kader en versterkt hun rol in de verduurzaming van de energievoorziening.
Wat verandert er met de Energiewet?
De Energiewet legt de basis voor een nieuw organisatiemodel: de energiegemeenschap. Dit model borduurt voort op de bestaande energiecoöperaties, waarbij burgers samen hernieuwbare energie opwekken. Het unieke aan energiegemeenschappen is hun focus op lokaal eigendom, het delen van energie en maatschappelijke meerwaarde. Met de wet wordt het eenvoudiger voor deze groepen om lokaal opgewekte duurzame energie beschikbaar te maken voor hun eigen gemeenschap, zonder afhankelijkheid van commerciële partijen. Dit biedt kansen voor decentrale overheden om hun klimaatdoelen te halen.
Van coöperatie naar energiegemeenschap
In Nederland zijn momenteel ruim 700 energiecoöperaties actief, met samen meer dan 150.000 leden. Hoewel de meeste coöperaties voldoen aan de juridische definitie van energiegemeenschappen, biedt de nieuwe wet ruimte voor verdere groei. Zo kunnen energiegemeenschappen energie collectief opwekken, opslaan en tegen kostprijs leveren aan hun leden. Dit model sluit aan bij Europese richtlijnen die actieve energiegebruikers erkennen en ondersteunen.
Revolutie in energieopwekking
De wet komt op een moment waarop de energiemarkt drastisch verandert. De energiecrisis van 2022 en de dalende kostprijs van hernieuwbare energie hebben de weg vrijgemaakt voor nieuwe modellen, zoals energiedelen. In dit model leveren energiecoöperaties hun zelf opgewekte stroom direct aan lokale eindgebruikers. De Energiewet codificeert deze praktijk en versterkt de positie van coöperaties als publieke spelers in het energiesysteem.
Toekomstperspectief
Met de nieuwe wet zijn energiegemeenschappen beter in staat om de energietransitie te versnellen. Hun rol als lokale, democratische en niet-commerciële spelers biedt een alternatief voor grote marktpartijen. Door energie lokaal op te wekken en te delen, kunnen ze bijdragen aan een eerlijker, duurzamer en veerkrachtiger energiesysteem.
De introductie van de Energiewet markeert daarmee een belangrijke stap naar een toekomst waarin burgers centraal staan in de energietransitie.